16 Mart 2021 Salı

Yazılı Hukuk - Yazısız Hukuk

Bir ülkede anayasal esaslara göre görevli ve yetkili organların yazılı olarak oluşturdukları kurallar yazılı hukuku oluşturur. Örneğin; anayasa, kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzükler, yönetmelikler, yönetmelik statüsündeki düzenleyici işlemler yazılı bağlayıcı hukuk metinleridirler. Bunlar esas itibarıyla, yasama ve yürütme organlarınca çıkarılırlar. Ancak, bir yargı organı karan ile (İçtihadı Birleştirme Kararı - İ.B.K.) de yazılı ve bağlayıcı hukuk kuralı oluşabilir. 

Yasama ya da yürütme organınca çıkarılmamış olan; toplum içinde kendiliğinden yahut yargı organlarının çok uzun süre (yüzyıllarca) devam eden uygulamalarından oluşan kurallar, yazısız hukuk kurallarıdır. "İngiltere'de bugün de örneğin, bir "yazılı anayasa" yoktur. Bunun gibi İngiltere'de özel hukukun (Common Law) önemli bir bölümü de ........ mahkemelerin yüzyıllarca süren faaliyetleri sonucunda meydana gelmiştir".

Hiçbir ülkede hukuk kuralları ne tamamen yazılı, ne de tamamen yazısız değildir. Örneğin; ülkemizde yazılı hukuk esas olmakla beraber, şartları var ise, örf ve âdetin de hukuk kuralı (yazısız bir hukuk kuralı) olabileceği hususu Medeni Kanun'un ilk maddesinde yer almaktadır. 

Bir hukuk kuralının bağlayıcı (esas) nitelikte olması için, yazılı olması şart değildir. Yazılı olmasına rağmen bağlayıcılığı olmayan; yani, uyulması zorunlu olmayan kurallar da bulunmaktadır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder