2 Aralık 2015 Çarşamba

İdâri Vesâyetle Hiyerarşinin Karşılaştırılması

İdâri Vesâyetle Hiyerarşinin Karşılaştırılması
1.   Hiyerarşi ilişkisi, sadece merkezden yönetime özgü bir kavRam olmayıp tüm kamu tüzel kişilerinin bünyelerinde bulunmaktadır. Buna karşılık idârî vesâ-yet merkez konumdaki idâre ile yerinden yönetim idâresi arasında var olan bir ilişkidir.
2.   Hiyerarşik denetim, hiyerarşi ilişkisinden kaynaklandığı için, bazı istisnalar dışında ayrıca yasal düzenlemelerde gösterilmesine gerek yoktur. Halbuki, idârî vesâyet denetimi, yasaların öngördüğü durumlarda ve öngörüldüğü biçimde var olan, “yasa ile düzenlenmesi gereken” istisnaî bir denetimdir (Özay, 1996, s.161).
3.   Hiyerarşik denetim yetkisi, hukuka uygunluğun yanında, yerindelik nedeniyle de kullanılabilir. Buna karşılık, vesâyet denetimi ancak ve ancak hukuksal açıdan yapılabilir. İdârî vesâyet denetiminin yerindelik açısından da yapılabilmesi için, ilgili yasanın bunu açıkça göstermesi gerekmektedir.
4.   Hiyerarşi ile idârî vesâyet arasındaki önemli farklardan birisi de hiyerarşik âmirin astına emir ve direktifler vererek mevzuatın nasıl uygulanacağını gösterme imkânına sahip olmasına karşılık, vesâyet makamının böyle bir yetkisinin bulunmamasıdır.
5.   İşlem yapıldıktan sonra, hiyerarşik üstün bunu değiştirmesi, kaldırması, uygulamasını durdurması, iptal etmesi, yerine yeni bir işlem yapması gibi geniş yetkileri bulunmaktadır. Fakat idârî vesâyet yetkisi, merkez konumundaki kuruluşlarının yerel yönetimler üzerinde kullanabileceği ve yasa ile düzenlenmesi gereken sınırlı ve bağlı bir yetkidir.
6.   Kural olarak, hiyerarşik üstler astlarının yerine geçerek işlem yapamayacakları (Özay, 1996, s.154) gibi vesâyet makamları da yerinden yönetim idâresinin yerine geçerek işlem yapamazlar.

 

KAYNAK: www.puuny.com

İdârenin Bütünlüğü İlkesi

İdârenin Bütünlüğü İlkesi
Anayasanın 123. maddesine göre idâre kuruluş ve görevleriyle bir bütündür. Fakat Anayasanın ilgili hükmünün kastettiği bütünlük, sistem bütünlüğüdür (Akyılmaz-Sezginer, 2001, s.106; Günday, 2003, s.70; Sarıca, 1970, s.Karizmatik. Binlerce hukuki varlıktan oluşan idâreyi bütün hâle getiren idâre işlevidir. Yani idârî faaliyetlerdir. İdârî faaliyetlerin hepsi bir amaca yönelmiştir. Bu amaç da kamu yararıdır.
İdâre düzeninde yer alan varlıkların bir bütün olarak Türk İdâre Sistemini oluşturabilmeleri, “hiyerarşi”, “idârî vesâyet” ve “özerklik” adını alan hukuki araçlarla sağlanır. Bu hukuki araçlara, kamusal ilişkiler denmektedir. Bunlar, aynı zamanda idârenin yine idâre tarafından denetlenmesini ve bu denetimin ölçüsünü de sağlayan hukûkî araçlardır.

 

KAYNAK: www.puuny.com