Özerklik, “muhtâriyet” (autoNomy) sözcüğünün Türkçe karşılığı olarak kullanılan bir terimdir. Kamu tüzel kişilerinin, üstlendikleri kamu hizmetlerini yürütürken, kendi organları aracılığıyla karar alıp uygulaması ve bu uygulama aşamasında kendi mâlî kaynaklarını kullanmasına özerklik denmektedir.
İdâre hukuku alanında kullanılan özerklik terimiyle üç çeşit özerklik kastedilir. Bunlar, bilimsel özerklik, idârî özerklik, ve mâlî özerkliktir. Ancak bu üç çeşit özerkliğin hepsinin tek bir kamu tüzel kişiliğinde toplanması şart değildir. İlgili kamu tüzel kişiliğinin üstlendiği görevlerin niteliğine göre bunlardan bir veya iki tanesi eksik olabilir.
Özerklik, merkezden yönetim uygulamasının ve bürokrasinin getirdiği hantallıktan kurtulmak için düşünülen bir yönetim biçimidir (Özer, 1990, s.734). Bir başka deyişle, özerklik, yerinden yönetim ilkesine göre kurulan kamu tüzel kişilerinin, belli alanlarda ve konularda, kendilerine yasalarla tanınan ölçüde sahip oldukları hareket serbestliği (Akyılmaz-Sezginer, 2001, s.146) ve kendi öz sorumlulukları altında ve ülke yararları doğrultusunda, üstlendikleri hizmetleri düzenleme haklarıdır.
Kamu tüzel kişilerinin özerklikleriyle üzerlerinde uygulanan idârî vesâyet yetkisi ters orantılıdır. Bir başka deyişle, özerkliğin sınırı genişledikçe, idârî vesâyetin sınırları daralmakta, idârî vesâyetin sınırları genişledikçe de özerkliğin sınırları daralmaktadır.
KAYNAK: www.puuny.com