İrtifak Hakları

Malın malikine mülkiyete ait bazı yetkileri kullanmama veya bu yetkiyi sınırlı ayni hak sahibinin kullanmasına müsaade etme zorunluluğu yükleyen ve böylece malın sahibine usus ve fructus yetkisini sağlayan ayni haklardır.Hak sahibinin maldan yararlanması aktif şekilde olursa olumlu (geçit hakkı) malikin yetkilerini kullanmasını engelleme şeklinde olursa olumsuz (manzara kapatmama irtifakı)irtifak hakları söz konusu olur.Sağladıkları yetkilere göre irtifak hakları çeşitli isimler alır:
 

İntifa hakkı bir malı kullanma ve semerelerinden yararlanma hakkıdır.Mülkiyete çok yakın yetki sağlar.Abusus yok usus ve fructus ise mülkiyete nazaran daha sınırlı. Buna karşılık intifa hakkı başkasında ait olduğu sürece böyle bir malın mülkiyeti de önemli yetkilerden mahrumdur.İntifa ile yükümlü mülkiyete çıplak mülkiyet denir.(kuru mülkiyet)
 
 
 

Bir evde veya bir kısmında oturma yetkisi veren irtifak hakkına sükna hakkı denir.Hak sahibine bir gayrimenkulda inşaat yapma hakkı veya mevcut bir yapıyı koruma yetkisi veren hakka inşaat hakkı veya üst hakkı,bir Gmenkulde kaynaktan yararlanma yetkisi verene kaynak hakkı denir bunlar MK’de ayrı ayrı belirtilmiştir.Bir GM’den geçme yetkisi veren hakka ise geçit hakkı denir bu tip haklar ise MK’de diğer irtifaklar olarak belirtilmiştir.İrtifak haklarından intifa ve sükna hakkı ancak belli bir şahıs üstüne kurulabilir devredilemez ve miras yolu ile geçemez.Bu vasıflardan dolayı bunlara şahsi irtifaklar (şahısla kaim) denir.
 

İnşaat kaynak ve diğer irtifaklar belirli bir şahsa tesis edilebileceği gibi gayrimenkul lehine de tesis edilebilir.Şahsa olursa “şahsi irtifak” gayrimenkul lehine tesis edilirse “arzi irtifak”(ayni irtifak da denir) söz konusu olur.      

 

KAYNAK: www.puuny.com