Kesin hükmün amacı kişiler arasındaki uyuşmazlıkların kesin biçimde
çözümlenmesidir. Bu amacın gerçekleşmesinde hem kişilerin hem devletin
yararı vardır.
Kesin hükmün bu amacı şu 2 şekilde gerçekleşir:
1.bir mahkeme hükmüne ancak bir dereceye kadar itiraz edilebilmesi.(şekli
anlamda kesin hüküm)
2.davanın tarafları arasındaki hukuki ilişkinin bütün bir gelecek için
kesin olarak tespiti veya düzenlenmesi . (maddi anlamda kesin hüküm)
ŞEKLİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM
Bir kararın şekli anlamda kesinliği ile, o karar karşı artık normal kanun
yollarına (temyiz, karar düzeltme) başvurulamayacağı anlaşılır.
Bir karar şekli anlamda kesinleşince, tarafların o davadaki amaçları
gerçekleşmiş olur. Fakat bu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın değil, ancak
görülmekte olan davanın sona ermesi demektir. Bundan sonra da taraflar aynı
uyuşmazlığın yeni bir dava konusu yapılmaması için bir başka müesseseye yani
maddi anlamda kesin hüküm müessesesine ihtiyaç vardır.
verildikleri anda kesin olan kararlar: bazı kararlar verildikleri anda şekli
anlamda kesinleşir. Bunlar temyiz edilemeyen nihai kararlardır.
kanun yoluna tabi olan kararlar: kanun yoluna tabi olan kararlar kanun
yoluna başvurma süresinin geçmesi ile şekli anlamda kesinleşir.
temyiz süresinin geçmesi ilemahkemenin kararı kesinleşir.
süresi içinde temyiz yoluna başvurulmuş, yargıtay hükmü onamış ve bu
onama kararına karşı karar düzeltme yolu açık ise hüküm 15 günlük karar
düzeltme süresi içinde karar düzeltme yoluna başvurulmaması ile kesinleşir.
kanun yoluna başvurmaktan feragat edilmesi ile verilen karar
kesinleşir.
kanun yoluna başvurma talebinin reddi ile
yargıtayın kararına karşı karar düzeltme yolunun kapalı olduğu hallerde
temyiz talebinin reddi ile mahalli mahkeme hükmü kesinleşir.
Yargıtayın kararına karşı karar düzeltme yolunun açık olduğu hallerde
yargıtayın onama kararı ile hüküm hemen kesinleşmiş olmaz. Bu halde hüküm
karar düzeltme talebinin reddedilmesi ile kesinleşir.
Şekli anlamda kesinliğin sonuçları:
1.kesinleşen karar karşı artık normal kanun yollarına gidilemez.
2.bir karar anlamada maddi anlamda kesinlikten bahsedebilmek için o
kararın şekli anlamda kesinleşmiş olması gerekir.
3.bir hükmün icraya konulabilmesi için onun kural olarak şekli anlamda
kesinleşmiş olması gerekmez.
Şekli anlamda kesinliğin sona ermesi: kural olarak sona ermez.
Eski hale getirme talebinin kabul edilmesi şekli anlamada kesinliği ortadan
kaldırır. Yani karar kesinleşmemiş gibi temyiz veya karar düzeltme
incelemesi yapılır.
MADDİ ANLAMDA KESİN HÜKÜM
3 unsuru kapsar
1.maddi anlamda kesinlik ancak yargısal kararlara tanınan bir vasıftır.
2.bu vasıf kanun tarafından tanınmaktadır.
3.bu vasıf yargısalkararın hakikat olarak kabul edilmesini zorunlu kılar.
Aynı taraflar arasında aynı dava konusu hakkında ve aynı dava sebebine
dayanarak yeni bir dava açılamaz.açılırsa bu dava dinlenmez.
Şekli anlamda kesinlik yalnız bir safhada yani açılmış olan dava safhasında
uyuşmazlığı sona erdirdiği halde, maddi anlamda kesinlik devamlı olarak bu
sonucu meydana getirir.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder