Vicdanî Ret Hakkı

Vicdanî Ret Hakkı
 
 

Vicdanî ret bir bireyin politik görüşleri ahlaki değerleri veya dinsel inançları doğrultusunda askerlik hizmetini reddetmesidir. Vicdani ret düşüncesi geniş anlamda ilk olarak 19. yy.da ortaya atılmış 20. yy.ın başlarında I. ve II. Dünya Savaşları sırasında taraftar bulmuştur. Savaş karşıtlarının uzun mücadeleleri sonucunda vicdani ret hakkı günümüzde Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu tarafından temel insani hak olarak kabul edilmiştir.

Türkiye'de henüz tanınmayan vicdani ret için başta savaş karşıtları olmak üzere çeşitli grupların çalışmaları sürmektedir. Perihan Mağden gibi bir çok aydın vicdani reddi işleyen yazılar ele aldıkları için haklarında dava açıldı. Ayrıca konu ile ilgili `vicdani ret hakkı`nın verilmesi için kanun teklifi DTP tarafından meclise sunuldu. Türkiye'de 2008 yılına kadar 13'ü kadın olmak üzere toplam 69 vicdanî reddçi çıktı. İlk kez 1989 yılında Tayfun Gönül 155. maddeden yargılandı ve aldığı ceza para cezasına çevrildi.

Vicdanî ret Avrupa Birliği üyesi tüm ülkelerce tanınan "askere gitmeyi reddetme" hakkıdır. Bu hakkın uygulanması ülkelere göre farklılık gösterebilmektedir. Bazı ülkelerde vicdanî retçiler askerlik yapmak yerine zorunlu olarak bir kamu hizmetinde görevlendirilmektedirler.

Vicdanî reddin geçmişinin ilk devletlerin kuruluşuna kadar eskiye uzandığı iddia edilse de resmi kayıtlara göre yirminci yüzyılın başına uzanmaktadır. İlk kez 1916'da İngiltere vicdanî reddi Anayasasına dahil etmiş İngiltere'yi 1917'de Danimarka 1920'de de İsveç izlemiştir.
 

Vicdanî Ret Hakkının Tanındığı Ülkeler

İngiltere (1916)

Danimarka (1920; 4 ila 12 ay askerlik veya 4 ila 13 ay kamu hizmeti)

İsveç (1920)

Hollanda (1922)

Finlandiya (1931; 85 ay askerlik veya 13 ay kamu hizmeti)

Almanya (1949; 9 ay askerlik veya 10 ay kamu hizmeti)

Fransa (1963)

Lüksemburg (1963)

İtalya (1972)

Avusturya (1974; 7 ay askerlik veya 12 ay kamu hizmeti)

Portekiz (1976)

İspanya (1978)

Polonya (1988)

Macaristan (1989)

Letonya (1990)

Çek Cumhuriyeti (1990)

Slovakya Cumhuriyeti (1990)

Slovenya (1991)

Estonya (1994)

Yunanistan (1997; 12 ay askerlik veya 13 ay kamu hizmeti)

Litvanya (1997)      

 

KAYNAK: www.puuny.com