İnfazın Gevşetilmesi Kavram
İnfazın gevşetilmesi kavramının anlamını, yeniden topluma kazandırma içinde aramak gerekir. Gerçekten infaz kurumunda belirli bir disiplin içinde yürütülen infaz faaliyeti, hükümlünün yeniden sosyalleştirilmesi amacını taşıdığından söz konusu amacı gerçekleştirmek yönünde yapılan faaliyetler ve dış dünya ile iletişimin kurulması gereği zaman içinde infazın gevşemesi sonucunu doğurur. Bu çerçevede yeniden sosyalleştiği hususunda kendisinde olumlu gelişmeler görülen hükümlüye hem kurum içinde hem de kurum dışında örneğin, koğuş kapılarının kapatılmaması, kurum içinde serbestçe dolaşabilme, kurum dışında çalışmaya gönderme, izin ya da nakil gibi önemli bazı imkanlar sunulur. Görüldüğü üzere infazın gevşetilmesi yeniden topluma kazandırmanın önemli esaslarından birini oluşturmaktadır.
Belirtilmelidir ki, kural olarak hükümlü; hastaneye, Cumhuriyet Başsavcılığına veya duruşmaya sevk, izin, eğitim, öğretim, işyurdu, cezanın ertelenmesi, salıverilme, nakil, deprem, sel gibi doğal afet ve yangın hâlleri dışında ve yetkili makamca verilmiş yazılı bir emir olmadıkça kapalı ceza infaz kurumu dışına çıkarılamaz (CGTİHK m.92).
İzin
Koşullarının gerçekleşmiş olması durumunda hükümlüye kendisine yakın olanlarla kişisel ilişkiler sürdürmesini ve normal yaşam koşulları altında toplumla yeniden uyumlu hale gelmesini mümkün kılmaya yönelik infazın gevşetilmesi durumuna izin denir.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Üye Devlete Cezaevlerinde İzin Konusuna İlişkin R (82) 16 Sayılı Tavsiye Kararı’nda üye devletlere şu tavsiyelerde bulunulmuştur:
1. Sağlık, eğitim, meşguliyet, aile ve diğer sosyal nedenlerele mümkün olan en fazla şekilde mahkûmlara izin verilmesi.
2. İzin verirken şu hususların dikkate alınması:
• Suçun niteliği ve ağırlığı, mahkûmiyetin süresi ve cezasının çekilen kısmı,
• Mahkûmun kişiliği ve davranışları, varsa toplum için taşıdığı tehlike riski,
• Hapsedilmesi sırasında değişmiş olması muhtemel ailevi ve sosyal durumu,
• İznin amacı, süresi ve gerekli koşulları.
3. Yukarıda belirtilen faktörler göz önünde bulundurularak mümkün olan sıklıkta ve yakın aralıklarda izin verilmesi.
4. İzninin sadece açık cezaevlerindeki mahkûmlara değil, aynı zamanda kamu güvenliğine aykırı olmaması şartıyla diğer cezaevilerindeki mahkûmlara da verilmesi.
5. Ailesi o ülkede ikamet etmeyen yabancı mahkûmlara da mümkünse iyi tanımlanmış, belli koşullar altında izin verilebilmesi için gerekli her türlü önlemin alınması.
6. Kimsesi olmayan veya problemli aile geçmişleri olan mahkûmlara mümkün olduğunda izin verilebilmesi için gerekli her türlü önlemin alınması.
7. Güvenlik tedbirlerine tabi tutulan ve cezaevi dışında başka bir yerde muhafaza edilen suçlulara izin verme imkânlarının araştırılması.
8. İzin talebinin reddedilmesini, sadece bu hakkın daha önce suistimal edilmiş olması halinde bir disiplin cezası olarak kullanılması.
9. İzin talebi reddedilen mahkûmlara red gerekçelerinin mümkün olabilen en geniş ölçüde tebliğ edilmesi.
10. Red işlemini yeniden gözden geçirilebilcek vasıtaların sağlanması.
11. Uygun görüldüğünde cezaevi dışındaki makamlarla ve izin sisteminin daha iyi işlenmesine katkı sağlayabilcek kurum ve kişilerle istişarede ve işbirliğinde bulunulması.
12. Bütün cezeevi personeline bu sistemin benimsetilmesi.
13. Sistemin etkili bir şekilde işletilmesi için gereki kaynakların sağlanması.
14. Her çeşit cezaevi izin sisteminin yakından izlenmesi, foksiyonunun ve gelişiminin değerlendirilmesi.
15. Mahkûmlara verilen iznin amaçlarını, işeleyişi ve sonuçları konusunda kamuoyuna geniş şekilde bilgi verilmesi.
CGTİHK da hükümlünün iyileştirilmesi ve yeniden topluma kazandırılmasını sağlamak amacıyla hükümlünün belli esaslar çerçevesinde izin kullanmak suretiyle cezaevi dışına çıkabilmesine yönelik düzenlemeler getirmiştir. Gerçekten m.93’e göre yüksek güvenlikli ceza infaz kuramlarında bulunanlar dışındaki hükümlülere mazeret izni, özel izin veya iş arama izni verilebilir.
İzinde geçen süreler hükümlülükte geçmiş sayılır.
Mazeret izni
Mazeret izninin iki şekli bulunur:
• Belli bir sürenin iyi halle geçirilmiş olması koşuluna bağlı olarak verilen mazeret izni.
• İnfaz kurumunda geçirilen süreye bakılmaksızın verilen mazeret izni.
Belli Bir Sürenin İyi Halle Geçirilmiş Olması Koşuluna Bağlı Olarak Verilen Mazeret İzni
Hükümlülük süresinin beşte birini iyi hâlle geçirmiş olanlara hükümlünün isteği ile;
a. Ana, baba, eş, kardeş veya çocuğunun ölümü nedeniyle ceza infaz kurumu en üst amirinin önerisi ve Cumhuriyet Başsavcılığının onayı ile,
b. Yukarıda sayılan yakınlarından birisinin yaşamsal tehlike oluşturacak önemli ve ağır hastalık hâllerinin veya deprem, su baskını, yangın gibi felâketler nedeniyle zarara uğradıklarının belgelendirilmesi koşuluyla kurum en üst amirinin görüşü, Cumhuriyet Başsavcılığının önerisi ve Adalet Bakanlığının onayı ile yol dışında on güne kadar mazeret izni verilebilir (m.94/1). Gidilecek mesafe göz önünde bulundurularak gidiş geliş için toplam dört günü geçmemek üzere yol izni verilir (İnfaz Tüzüğü m. 138/2). Görüldüğü üzere yukarıda sayılan sebeplerle mazeret izni verilmesi koşulları bulunsa dahi zorunlu değildir.
İnfaz Kurumunda Geçirilen Süreye Bakılmaksızın Verilen Mazeret İzni
Öte yandan infaz kurumunda geçirilen süreye bakılmaksızın da hükümlüye mazeret izni verilmesi mümkündür. Buna göre tehlikeli hükümlüler hariç olmak üzere, hükümlünün, kurumun bulunduğu il sınırları içinde olmak ve dış güvenlik görevlisinin refakatinde bulunmak şartıyla, talebi ve Cumhuriyet Başsavcısının onayı ile ana, baba, eş, kardeş ve çocuk cenazesine katılmasına ölümün ve ölen kişiyle yakınlığının belgelenmesi kaydıyla izin verilebilir (CGTİHK m.94, Tüzük m.138/3).
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder