Ceza infaz kurumlan ile tutukevlerinin sivil toplum denetimine açılmasını sağlamak amacıyla 14.6.2001 tarih ve 4681 sayılı Ceza İnfaz Kurumlan ve Tutukevleri İzleme Kurulları Kanunu ve Yönetmeliği çıkarılarak yürürlüğe girmiştir.
İzleme kurulları, ceza infaz kurumlan ve tutukevlerinin yönetim, işleyiş ve uygulamalarını yerinde gören, inceleyen, bilgi alan ve saptadıklarını rapor haline getirerek yetkili ve ilgili mercilere veren kurullardır.
İzleme Kurullarının Kurulması
İzleme kurulları, bulundukları yargı çevresinde ceza infaz kurumu veya tutukevi olan her adlî yargı adalet komisyonunca kurulur. O halde izleme kurulunun yetki alanı adlî yargı adalet komisyonunun yargı çevresi ile sınırlıdır. Aynı yargı çevresi içinde birden çok ceza infaz kurumu ve tutukevi bulunması halinde, buna uygun sayıda izleme kurulu kurulabilir. Bu durumda, her izleme kurulunun yetki alanı adlî yargı adalet komisyonunca belirlenir. İzleme kurulu, başkanla birlikte beş üyeden oluşur. Üyeler, dört yıl için seçilir. Süresi dolan üyenin yeniden seçilmesi mümkündür.
İzleme Kurulu Üyelerinde Aranacak Nitelikler
İzleme kurullarına başkan ve üye seçilebilmek için 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda öngörülen genel şartlara ek olarak aşağıdaki nitelikler aranır:
1. Otuz beş yaşını doldurmuş olmak,
2. Tıp, eczacılık, hukuk, kamu yönetimi, sosyoloji, psikoloji, sosyal hizmetler, eğitim bilimleri ve benzeri alanlarda en az dört yıllık yüksek öğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak ve mesleği ile ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarında ya da özel sektörde en az on yıl çalışmış bulunmak,
3. Kişisel nitelikleri ile çevresinde dürüst, güvenilir ve ahlaklı olarak tanınmış olmak,
4. Herhangi bir siyasî partinin merkez, il veya ilçe teşkilâtlarında görevli bulunmamak.
Buna karşılık şu kişiler İzleme Kurullarına seçilemez:
1. Ceza infaz kurumları ve tutukevleri ile ilgili ihale, alım, satım ve benzeri hukukî ilişkilere taraf olanlar,
2. Görev yapacakları ceza infaz kurumları veya tutukevlerinde bulunan hükümlü ve tutuklulardan birisinin işlediği suçtan kendileri veya ikinci derece dahil hısımları zarar görenler,
3. Görev yapacakları ceza infaz kurumları ve tutukevlerindeki hükümlü ve tutuklulardan biri ile aralarında evlilik, vesayet veya ikinci derece dahil hısımlık ilişkisi bulunanlar.
İzleme Kurulu Üyelerinin Seçimi ve Andiçmesi
İzleme kurullarının üyeleri, yukarıdaki niteliklere sahip olan kişilerden re’sen veya o yerdeki ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşleri alınarak ya da o yerin en büyük mülkî âmirinin yardımıyla belirlenecek olanlar ile doğrudan başvuranlar arasından adlî yargı adalet komisyonunca oybirliğiyle seçilirler.
Üyeler, adlî yargı adalet komisyonunun önünde and içerek göreve başlarlar.
İzleme Kurullarının Görevleri
İzleme kurullarının görevleri şu şekilde ifade edilebilir:
• Ceza infaz kurumları ve tutukevlerindeki infaz ve ıslah uygulamalarına ilişkin işlem ve faaliyetleri yerinde görmek, incelemek, yönetici ve görevlilerden bilgi almak, hükümlü ve tutukluları dinlemek,
• Ceza infaz kurumlan ve tutukevlerinde infaz ve ıslah, hükümlü ve tutuklularm sağlık ve yaşam koşullan, iç güvenlik, sevk ve nakil işlemleri ile ilgili olarak gördükleri aksaklık ve eksiklikleri yetkili mercilere bildirmek,
• Ceza infaz kurumları ve tutukevleri ile ilgili tespitlerini ve aldıkları bilgileri değerlendirerek en az üç ayda bir rapor düzenleyip bunları Adalet Bakanlığı’na, izleme kurullarının bulunduğu yargı çevresindeki infaz hâkimliği ile Başsavcılığa ve gerektiğinde TBMM İnsan Haklarını İnceleme
Komisyonu Başkanlığı’na göndermek,
• Yasalarla verilen diğer görevleri yapmak.
Bununla birlikte izleme kurulu üyeleri, görevleri sırasında edindikleri bilgileri ve düzenlenen raporları yetkili mercilerin izni olmaksızın açıklayamazlar.
İzleme Kurullarının Çalışma Yöntemi
İzleme kurulu, ilgili olduğu ceza infaz kurumu veya tutukevini en az iki ayda bir olmak üzere, gerekli gördüğü her zaman ziyaret edebilir. Her izleme kurulu, en az iki ayda bir olağan olarak toplanır. Ayrıca, başkanın gerektiğinde re’sen veya üye tamsayısının salt çoğunluğunun görüşülecek konuyu belirten yazılı istemi üzerine, kurulu olağanüstü toplantıya çağırması mümkündür.
İzleme Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi
Aşağıdaki hallerde izleme kurulu üyelerinin görevine adlî yargı adalet komisyonunca son verilir:
1. İzleme kurulu üyeliğine seçilme şartlarını sonradan kaybetmek,
2. İzinsiz veya haklı bir mazereti olmaksızın bir yıl içinde iki toplantıya katılmamak,
3. Hastalık veya diğer bir nedenle görevini yapmakta acze düşmek.
4. İzleme kurulu üyeliğiyle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunmak.
Görevine son verilenler, bir daha izleme kurulunda görev alamazlar.
Herhangi bir nedenle boşalan üyeliklere, en geç iki ay içinde aynı usulle yeni üye seçilir.
Nihayet izleme kurulunun görevi ile ilgili olarak kurul üyelerine karşı işlenen suçlar hakkında Devlet memurlarına karşı işlenen suçlara, kurul üyelerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında Devlet memurlarının işledikleri suçlara ilişkin hükümler uygulanır. İzleme kurulu üyelerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı soruşturma izni, adlî yargı adalet komisyonu başkanınca verilir.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder