‘Yorumlama’ anlam verme faaliyetidir. Bir duruma, harekete, söze dair anlamın varlığından bahsedebiliyorsak, bu durum, hareket veya sözü yorumlamışız demektir. Hukukun uygulanması, tümüyle yorumlamaya dayanır. Zira uyuşmazlık konusu olaylara anlam vermek zorundayızdır. Bir davanın tarafları, eylemlerinin nedenlerini sunarlar, görünüşteki niyetleri ile gerçek niyetleri arasında ayırım yaparlar, yaptıkları sözleşmenin anlamı hakkında iddialarda bulunurlar vs. Bütün bu iddialar hakimin önüne, yorumlanması gereken sözel ifadeler, yazılı belgeler vb. tarzında gelir. Hakim kendisine sunulan dava dosyasını yorumlayarak anlamlandırmak durumundadır. Ancak hakim aynı zamanda, kararına dayanak yapmak zorunda olduğu hukuk kurallarını da yorumlamak durumundadır.
Hukukun yorumlanması, yani anlamlandırılması, olağan, alışılagelmiş, rutin olaylarda sorun yaratmaz. Anlamı hakkında herhangi bir şüphe ve tartışma olmayan, defalarca aynı şekilde uygulanmış ve uygulanmaya da devam edeceği düşünülen hukuk kurallarının sayısı, bütün hukuk kuralları içinde çoğunluğu oluşturur. Ancak daha önce dava konusu olmamış, meydana gelebilecekleri düşünülmemiş olaylar söz konusu olduğunda, hakimin anlamlandırma çabası zorluklarla karşılaşır. Bazen de, hukuk kurallarının yapımı sırasında özensiz davranılması, bir olayın
birden fazla hukuk kuralının kapsamına girdiğini iddia etmeyi mümkün kılabilir veya hangi kuralın uygulanacağı konusunda şüphe yoksa bile uygulamanın sonuçları hakkında rahatlıkla karar vermek mümkün olmayabilir. Yine kural yapımı sırasındaki özensizlik, dil bilgisi kurallarına uyulmaması şeklinde ortaya çıkabilir ve dil hakkında ortak bilgilerimiz, metni anlamlandırmamızı güçleştirebilir. İşte bu tip durumlarda yorum, bir sorun olarak ortaya çıkar.
Hukuk kuralının anlamlandırılması ve dava konusu olayla ilişkisinin kurulması hakkında bir şüphe ortaya çıktığında neler yapılması gerektiğiyle ilgili olarak ortaya konulmuş düşüncelere yorum teorileri adı verilir. Yüzyıllar boyunca insanlığın ortak bir meselesi olarak gelişen yorum teorileri, bugün için bize yorum faaliyetinde yardımcı olacak pek çok argüman sunar.
Yorum teorileri, hukuk kurallarının
anlamlandırmasında hangi temel ilkelerin geçerli olduğunu ortaya koymaya çalışırlar.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder