Birinci ünitede, örf ve adet adı verilen, çok uzun zamandan beri uygulanagelen ve topluluk üyeleri tarafından uyulması gereken kurallar olarak görülen bazı toplum-
sal pratiklerin bulunduğunu belirtmiştik. Bu toplumsal pratiklerin bir kısmına hukuk düzeni özel bir önem atfeder ve bunları hukuk kurallarına dahil eder. Başka bir deyişle bu bazı örf ve adet kuralları hukuk tarafından hukuk sistemine ait hukuk kuralları olarak kabul edilir. Bu kurallara ise örf ve âdet hukuku adı verilir.
Örf ve adet hukuku başlığı altında incelenen kurallar, örf ve adet kurallarıdır. Bir örf ve adet kuralını aynı zamanda hukuk kuralı yapan, bir hukuk kuralının açıkça söz konusu kurala gönderme yapmasıdır. Böyle bir duruma hukuk sisteminde nadiren rastlanır. Hukuk düzeni bir örf ve adet kuralını hukuk kuralı saymakla, kişilerin bu örf ve adet kuralına uyma yönünde hukuki bir sorumluluğu olduğunu söylemiş olur. Yargı organları kararlarını verirken söz konusu kuralı uygular, kararlarına dayanak yaparlar.
Örf ve adet kuralları her ne kadar yazısız kaynak olarak kabul edilse de yazısız olmanın uygulamada bu kuralların tespitini zorlaştırdığından, özellikle ticaret odaları gibi yerel meslek örgütleri, yörelerindeki örf, adet ve teamülleri yazılılaştırma eğilimindedir. Bu örgütler tarafından yazılı hale getirilen örf ve adet kuralları doğrudan bağlayıcı bir hukuk kuralı haline gelmezler, ancak bir uyuşmazlık durumunda kanunun örf ve adete atıf yaptığı durumda tespiti kolaylaştırırlar.
Örf ve adet hukukuna ceza hukuku alanında rastlanmaz. Bir eylemin suç olarak nitelenmesi ve bu eyleme bir ceza öngörülmesi, ancak ve ancak kanunun açık hükmüyle mümkündür. Bununla birlikte bazı borç ilişkilerinde, özellikle de bazı ticari ilişkilerde hukuk kuralları, bazı toplumsal pratiklere atıf yapabilir.
Örf ve adet hukukuna, teamül hukuk veya yapılageliş kuralları da denir.
Ceza hukukundaki kanunilik ilkesi gereği bu alanda örf ve adet hukukuna yer yoktur.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder