Bakanlıklar, merkezî idarenin üstlendiği kamu hizmetlerinin örgütlenme biçimidir. Her bakanlık, uzmanlaştığı bir kamu hizmeti alanında devlet kamu tüzel kişiliğini temsil eder. Bundan dolayı da bakanlıkların tüzel kişiliği yoktur.
Bakanlıkların kuruluş ve görev esasları, 1984 tarihli 3046 sayılı Kanunla düzenlenmiştir. Her bakanlığın başında bir bakan bulunur.
Bakanlıkların üstlendikleri kamu hizmet ve görev alanlarına giren faaliyetlerini yürüten birimlerine ana hizmet birimi denir. Bunlar genel müdürlük veya daire başkanlığı tarzında teşkilatlandırılmışlardır. Danışma ve denetim birimleri (Akyıl-maz-Sezginer, 2001, s. 119), bakana ve ana hizmet birimleri ile bağlı ve ilgili kuruluşlara istişarî nitelikteki kararlarıyla yardımcı olur. Yardımcı birimler, her bakanlıkta yürütülmesi zorunlu olan idârî, mâlî hizmetler ile güvenlik ve sivil savunma gibi hizmetleri yerine getiren birimlerdir.
Bakana bağlı olarak, bakana ve bakanlığa verilen görevlerin yapılmasında bakana yardımcı olmak üzere bakan yardımcıları atanabilir. Bakan yardımcıları, bakanlık hiyerarşisi içerisinde bakan ile müsteşar arasında yer alır.
Bakanın emrinde ve ona yardımcı olan müsteşar, meslekten yetişmiş bir kişi olarak bakanlığın en yetenekli ve en sürekli unsurudur. Bakan siyâsî bir kişi olduğundan, ilgili bakanlığın mesleğinden olması gerekmez. Fakat müsteşarlık siyâsî bir makam değil, meslekî bir makamdır ve merkezî idâre içinde devlet memurluğunun en üst düzeyidir. Bakanlık işlemleri, müsteşarın inceleme ve parafından geçtikten sonra bakanın imzasına sunulur. Müsteşar, bakan tarafından yetki verilmedikçe doğrudan işlem yapamaz. Müsteşar, bakandan sonra en yetkili kişidir ve bakanlık teftiş kurulu dışındaki bütün birimlere emir verebilir ve bu emirlerin uygulanmasını gözetleyip denetleyebilir.
Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanunun 9. maddesine göre bakanlıkların yurt dışı teşkilatı (Akyılmaz-Sezginer, 2001, s.120-121), yurt dışm-da sürekli veya geçici görev yapan, hizmet gereklerine ve ihtiyaçlara göre kurulan şu birimlerden oluşur: Dış temsilcilik niteliğindeki diplomatik temsilciler ve konsolosluklar, dış temsilcilikler içerisinde yer alan ihtisas birimleri ve dış temsilcilik niteliğinde olmayan yurt dışı teşkilatı.
Bakanlığa bağlı veya ilgili kurum veya kuruluşlar da söz konusudur.
Bağlı kuruluş, bakanlığın ana hizmet ve görev alanına giren kamu hizmetlerini yürütmek üzere bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan kuruluşlardır.
İlgili kurum veya kuruluşlar (Gözübüyük-Tan, 1998, s.155), özel kanun veya özel kanunun açıkça verdiği yetkiyle kurulan, iktisâdî devlet teşekkülleri, kamu ik-tisâdî kuruluşları ile bunların müessese, ortaklık ve iştirakleri veya özel hukukî, mâlî ve idârî statüye tabi, hizmet yerinden yönetim ilkesine göre kurulan örgütlerdir.
Bakanların bazı görevleri şunlardır: Bakanlığını yönetmek, bakanlığını temsil etmek, bakanlık görevlilerine emir ve yön vermek, onları denetlemek, bakanlık adına yapılan harcamaları imzalamak, yönetmelik çıkarmak, bakanlığın hükümet ve parlamento ile olan ilişkilerini sağlamak.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder