Başbakanlık

Başbakanlık
Cumhurbaşkanı, TBMM üyeleri arasından başbakanı atayarak, hükümeti kurmakla görevlendirir (Ay. md.109). Ancak, Cumhurbaşkanı herhangi bir TBMM üyesini başbakan olarak atayamaz. Çünkü anayasa hukuku geleneklerimize göre, Cumhurbaşkanı, TBMM’de en fazla üye ile temsil edilen siyâsî partinin başkanmı (TBMM üyesi olmak koşuluyla) başbakan olarak atayabilir veya hükümeti kurmakla görevlendirebilir. Eğer söz konusu parti başkanı (veya söz konusu parti başkanmın milletvekili olamadığı durumlarda o parti içinden görevlendirilen milletvekili) hükümeti kuRamaz ve görevi iade ederse, TBMM’de en fazla sayı ile temsil edilen ikinci partinin başkanı hükümeti kurmakla görevlendirilir. Bu durum yeni kurulacak hükümet güveNoyu alıncaya kadar devam eder.
Başbakan, Bakanlar Kurulunun başkanı olarak bakanlıklararası işbirliğini ve eşgüdümü sağlar, hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Başbakan adeta Bakanlar Kurulunun ruhudur. Başbakan, hükümetin siyasetinin yürütülmesinden Bakanlar Kurulu üyeleriyle birlikte sorumludur.
Başbakanlık siyasal bir organdır. Bundan dolayı idârî bir makam değildir (Yıldırım, 2005, s.81). Ancak, Anayasamıza göre hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek ve bakanlıklararası işbirliğini sağlamakla görevli olan başbakan, aynı zamanda çok geniş bir örgütün de başıdır. Çeşitli nedenlerle bakanlık tarzında örgütlendirilemeyen bazı kuruluşlar, müsteşarlık ya da genel müdürlük veya başkanlık olarak başbakanlığa bağlanmıştır. Böylece başbakanlık bir hizmet bakanlığı durumuna getirilmiştir. Anayasanın öngördüğü sistem, başbakanı bakan-lıklarüstü bir konuma taşımış, bununla da yetinmemiş bakanlıkların çalışmaları üzerinde etkili olabilme imkânı tanıyan araçlarla da donatmıştır.
Başbakanın görevlendirilme yöntemi nasıldır?

Başbakanın görevleri şunlardır:
1. Bakanlar arasında işbirliğini sağlamak.
2. Bakanların görevlerini Anayasaya ve yasalara uygun yerine getirmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almak.
3. Ters düştüğü bakanların görevine son vermek için Cumhurbaşkanına öneride bulunmak.
Bakanlıklar: Bakanlıklar, devletin üstlendiği kamu hizmeti erinin konularına göre uzmanlaşmış ve örgütlenmiş bölümleridir.

Bakanlar Kurulu, kararlarım oybirliğiyle alır. Herhangi bir bakan karara muhalif kalırsa, istifa etmek zorundadır. Bakanlar Kurulunun çalışma usulü, bir içtüzükle düzenlenmemiştir ve geleneklere göre yürütülmektedir. Bakanlar Kurulunun düzenli çalışması için bir Bakanlar Kurulu İçtüzüğüne ihtiyaç vardır (Gözübü-yük, 2004, s.73).

 

KAYNAK: www.puuny.com