idârî işlem kavRamım anlayabilmek için önce, idâre kavRamım bilmek gerekmektedir. îdâre iki anlamda kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi organik idâre, diğeri de işlevsel idâredir.
Organik idâre, devletin yasama ve yargı organları dışında kalan ve yürütme organının doğal uzantısı konumundaki kurum ve kuruluşların tümüdür.
İşlevsel anlamda ise yasama ve yargı fonksiyonları ile devletin yüksek yönetimini ilgilendiren salt siyasal nitelikli yürütme işlevi dışında kalan tüm devlet işlevi, idâre işlevidir. Bu işlevleri yerine getiren kamusal makamlar da devletin hangi organı içinde yer alırsa alsın işlevsel açıdan idâredir (Mutlu, 1989, s.31-40).
İdâre işlevinin konusunu, devletin yasama ve yargı işlevleri ile yürütme organının salt siyasal nitelikli faaliyetleri dışında kalan ve toplumun günlük ve ortak ihtiyaçlarını karşılamak ve toplumun Normal yaşantısını sürdürebilmesi için yürütülen tüm kamusal faaliyetler oluşturmaktadır (Duran, 1982, s.243). Bu belirlemeden de anlaşılacağı üzere, idâre işlevi kural olarak organik idâre (kamu tüzel kişileri) tarafından yerine getirilmekle beraber, yasama ve yargı organları tarafından yürütülen bazı faaliyetleri de kapsamaktadır. Örneğin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının Mecliste çalışan kamu görevlilerinin özlük işlerine ilişkin işlemleri veya Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı millî sarayların idâresine ilişkin tasarrufları, yasama organının idâre işlevine giren faaliyetleridir. Aynı şekilde, yargı organı içinde yer alan mahkemelerin kalem işlerinin yürütülmesi de yargı organının idâre işlevine giren faaliyetleridir. Yasama ve yargı organı içinde yer alan bazı kamusal makamlar, idâre işlevi kapsamında bazı işlemler yapabilmelerine karşılık, hiçbir idârî makam, yargı veya yasama işlevi kapsamına giren konularda faaliyette bulunamazlar.
İdâre hukuku alanında idârenin tek yanlı irâde açıklaması ile hukuksal sonuç doğuran, hukuk düzeninde değişiklik yapan kamu hukuku işlemlerine idârî işlem denir. İdârî işlemler, yetkili kamu görevlisi veya görevlilerinin imzasıyla tamamlanmış olur. İmza tarihi, işlemin tamamlanma tarihidir. İdârî işlemin hukuka uygunluğu, kabul tarihindeki kurallara göre belirlenir. İdârî işlemler, hem özellikleri yönünden hem de öğeleri yönünden özel hukuk işlemlerinden ayrılırlar.
İdârî İşlem: idâre hukuku alanında idârenin tek yanlı irâde açıklaması ile hukuksal sonuç doğuran, hukuk düzeninde değişiklik yapan kamu hukuku işlemlerine idârî işlem denir.
İdâri işlemin tanımı konusunda bakınız. Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu, Esas. 1983/1, Karar. 1983/10, Resmi Gazete, Tarih. 20.6.1984, Sayı. 18437. http://www.dams-tay.gov.tr/Danıştay Bilgi Bankası/15.05.2009.
İdârî işlemlerin özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür: 1) İdârî işlemler tek yanlıdır, yani idârî işlemden etkilenecek kişinin sonucu kabul edip etmemesinin önemi yoktur. 2) İdârî işlemler kamu yararını gerçekleştirmek için yapılır. 3) İdârî işlemlerin içeriği ve yapmakla yetkili kılınan kamu görevlileri, önceden yasalarla saptanmıştır. 4) İdârî işlemler, hukuka uygunluk karinesinden faydalanırlar ve yasalara uygun olarak yapılmaları gerekir. 5) İdârî işlemler yürütülebilir işlemlerdir. 6) İdârî işlemler, re’sen icra yetkisi çerçevesinde idâre tarafından kendiliğinden uygulanırlar.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder