Kamusal malları, kullanımları açısından üç alt kümeye ayırmak mümkündür. Bu alt kümeler; orta malları, hizmet malları ve sahipsiz mallar kümeleridir.
Orta mallan (halkın kullanımına ayrılan mallar), herkesin veya halkın bir kısmının doğrudan kullanımına veya yararlanmasına özgülenmiş olan mallardır. Örneğin, yollar, parklar, meydanlar, herkesin; meralar ise halkın bir kısmının yararlanmasına özgülenmişlerdir. Çeşitli yasalarda “menfaati umuma ait mallar” olarak adlandırılan mallar da orta mallarıdır. Bu tür mallara, ‘’umumun istifâdesine arz edilmiş mallar” denmektedir (Atay, 2006, s.608). Bu tür mallar, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde veya üretilmesinde doğrudan kullanılmazlar.
Hizmet mallan (belli kamu hizmetlerine ayrılanlar), kamu hizmetinin yürütülmesi için zorunlu olan, hizmetle yakın ilgisi olan kamu mallarına “hizmet mallan’’ denir. Bu tür kamusal mallar, idârenin yürüttüğü bir kamu hizmetinin parçası durumunda-
dırlar (Giritli-Bilgen-Akgüner, 2001, s.643).Örneğin hastaneler, öğrenci yurtları, camiler, savaş gemileri ve halk kütüphaneleri vs. bu tür kamusal mallardandır.
Sahipsiz mallar, doğrudan doğruya herkesin ortak yararlanmasına doğal nitelikleri gereği açık olan mallardır. Bu tür mallar, kural olarak özel hukuk anlamında bir sahibi bulunmayan taşınmaz mallardır (Bilgen, 1995, s.13). Örneğin, denizler, kıyılar, göller, taşlıklar, tepeler, bataklıklar, çalılıklar, v.s. sahipsiz mallardır.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder