Özel hukuk sözleşmeleri, ancak tarafların karşılıklı rızalarıyla değiştirilebilir. Buna “sözleşmelerin hükümlerinde değişiklik yapma özgürlüğü’’ denmektedir (Ayan, 2005, s.11; Ataay, 1975, s.232-233). Fakat kural olarak özel hukuk sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinde tek taraflı olarak değişiklik yapamazlar. Buna da “ahde vefa ilkesi’’ denmektedir.
İdâre hukukunda ise idârî sözleşmelerin tek yanlı olarak idâre tarafından değiştirilebileceği kabul edilmektedir. İdârî sözleşmelerde idâreye tek yanlı olarak değişiklik yapma yetkisinin tanınmasının nedeni, kamu hizmetlerinin değişkenliği ve günün koşullarına uyarlanmasının zorunlu olmasıdır. Ancak idâreye tanınan bu yetkinin kullanılmasının bazı koşulları bulunmaktadır. Bu koşullardan birincisi, değişikliklerin sözleşmenin malî hükümlerine ve süresine ilişkin olmamasıdır. İkincisi, değişikliğin sözleşmenin özüne dokunmamasıdır. Üçüncüsü, yapılan değişiklikten sonra sözleşmecinin uğradığı bir zarar varsa idâre tarafından karşılanmasıdır. Bu koşullar bir arada değerlendirildiğinde, idârî sözleşmelerin ancak genel düzenleyici hükümlerinde, kamu hizmetlerinin değişkenliği ve uyarlanabilirliği niteliklerinin gerekli kılması durumunda yapılabileceği sonucu çıkmaktadır. Örneğin, idâre tRamvay kamu hizmeti imtiyazında sefer sayısını tek yanlı olarak artırabilir (Gözler, 2006, s.486).
Türkiye’de, ihale süreci sonunda imzalanan sözleşmeler idârenin özel hukuk sözleşmesi olarak kabul edilmektedir. Örneğin, 4735 sayılı Kanunun 4. maddesi tarafların eşit haklara sahip olacağını, 36. maddesi de bu kanunda hüküm bulunmayan durumlarda Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanacağını hüküm altına almıştır. Dolayısıyla, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında imzalanan sözleşmeler, kural olarak idârenin özel hukuk sözleşmeleri arasında sayılacaktır. Özel hukuk sözleşmelerinde değişiklik yapma, bütün tarafların karşılıklı rızalarına bırakılmıştır. Fakat, 4735 sayılı Kanunun 7. maddesinin (s) bendinde, bu Kanun kapsamında imzalanacak sözleşmelere, sözleşmede değişiklik yapılma şartlarına ilişkin hüküm konulması öngörülmektedir. Bu bendin hükmüne göre, bu Kanun kapsamında imzalanan özel hukuk sözleşmelerine değişiklik yapılma şartı konulması koşuluyla, idâre tek yanlı olarak değişiklik yapabilecektir. Ancak bu durumda idâreye tanınan tek yanlı değişiklik yapma yetkisinin kaynağı, kamu hizmetinin gereklerinden kaynaklanan kamu gücünün kullanılması değil, sözleşmenin kendisi olacaktır.
KAYNAK: www.puuny.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder